Gemeenten kunnen niet altijd alles alleen, maar de momenteel overal opgetuigde Gemeenschappelijke Regelingen (GR) hebben een groot nadeel: ze neigen uit te groeien tot oncontroleerbare  wangedrochten. De gemeente Utrechtse Heuvelrug gaat om die reden voorlopig geen nieuwe verbanden meer aan.

Dat stelt verantwoordelijk wethouder Bert Homan namens het College van B&W van de heuvelrug. Hij baseert zijn ‘gezonde wantrouwen’ tegenover de GR op recente ervaringen met de –mede door het Rijk afgedwongen- GR buitendiensten. Deze voert voor 14 gemeenten in Utrecht allerlei taken als controle en handhaving uit.

De dienst maakt een verlies van 5 miljoen, de helft van de jaaromzet en was volgens Homan meer bezig met het eigen functioneren dan met het werk waarvoor de dienst was opgericht. Twee medewerkers –onder wie de directeur- zijn onlangs ontslagen. In Opsterland heeft onder andere Raadslid Marcel van Opzeeland (Opsterlands belang) zijn bedenkingen meermalen geuit over de gemeenschappelijke Regelingen.

Moeilijk aan te sturen moloch

Homan zit zelf als wethouder in het bestuur van de GR, maar ervoer hoe moeilijk het is om ‘dit soort molochen’ in de hand te houden. ‘Het gaat om getrapte controle: de raad controleert mij, ik controleer de GR. Maar de uitvoering ligt bij het dagelijks bestuur van de GR en dat maakt het soms zeer lastig’.

Vervlechting

Zo gaf de GR buitendienst geld uit zonder dat de wethouders dat hadden gefiatteerd en nam de omvang van de dienst snel toe. Voeg daarbij de opkomst van de Regionale Uitvoeringsdiensten en Homan spreekt van vervlechting van diensten die nauwelijks meer te overzien was. Volgens Homan gaat een GR zichzelf al snel als bedrijf opstellen in plaats van als ambtelijke dienst. ‘Ze redeneren dan niet meer vanuit het belang van de aangesloten gemeenten, maar stellen het bedrijfsbelang voorop. Dat proces is op afstand door de wethouders zeer moeilijk in de hand te houden.’

Centrale inkooporganisatie 

De wethouder ziet wel in dat het aantal taken van gemeenten zo snel groeit dat samenwerking tijdens en na de transitie meer dan ooit noodzakelijk zal zijn. Maar hij zal niet snel meer een GR optuigen. ‘Ik zie veel meer in een centrale inkooporganisatie van bijvoorbeeld zorg of andere taken. Via aanbestedingen drijf je de prijs naar beneden maar houdt je de bestedingen en aansturing van de zorg in eigen hand. Dus geen allesbeslissende wangedrochten meer als het aan mij ligt.’ In Opsterland suggereerde raadslid Hielke de Vries (VVD) al eens om het coöperatiemodel te onderzoeken. (bron Binnenlands bestuur en OB)

Gerelateerde berichten

samenwerking-gemeenten-urgent-maar-vaak-moeizaam

van-opzeeland-in-de-woudklank-gemeenschappelijke-regeling-holt-democratie-uit

duivels-dilemma-verdeelt-fractie-opsterlands-belang