De gemeente neemt een andere positie in op de woningmarkt. In plaats van bovenaf te sturen, meet wethouder Piet van Dijk zich de rol aan van oliemannetje tussen de marktpartijen. Zijn gereedschap: een combinatie van versoepelde regels en subsidieregelingen. In de Woudklank staat en interview met de wethouder over de nieuwe rol van de gemeente.

Om een begin te maken de impasse op de woningmarkt te doorbreken, hoorde wethouder Piet van Dijk de afgelopen maanden alle partijen aan die betrokken zijn bij de lokale huizenbouw in twee bijeenkomsten.

Zijn timing was niet toevallig, vorige week stemden de Staten in met het provinciaal aanvalsplan voor de woningmarkt. De provincie stelt 65 miljoen uit de Nuonpot beschikbaar en de wethouder wil daar zoveel mogelijk van binnenslepen voor Opsterland, want de krapte neemt rap toe.

1000 te bouwen woningen

Tot aan 2030 zal Opsterland nog een kleine duizend nieuwe woningen moeten bouwen om aan de vraag te voldoen, voorspelt demografisch onderzoek. Probleem: de aanwas stokt al jaren, er wordt niet of nauwelijks gebouwd vanwege de recessie. Bijkomend probleem: de achterstand in woonkwaliteit loopt ondertussen op in de gemeente. Zo’n 3000 bestaande woningen hebben dringend een opknapbeurt nodig.

Van de woningbouwcorporaties valt echter weinig initiatief te verwachten nu zij aan de financiële leiband van Den Haag liggen. Potentiële kopers kunnen moeilijk aan een hypotheek komen, of wachten de ontwikkelingen af. Als gevolg van de algehele stilstand verkeert de bouwsector, van oudsher een belangrijke pijler onder de Opsterlandse economie, in zwaar weer.

Contingenten ouderwets

‘We zijn van een aanbodmarkt in een vraagmarkt belandt. Om die verandering het hoofd te bieden zullen alle partijen nauw moeten samenwerken’, vat Van Dijk de uitkomst van de brainstormsessies samen. Door een stap terug te doen, neemt de gemeente tegelijkertijd het voortouw, aldus de wethouder. In plaats van aparte, vastomlijnde kavels voor te schrijven, gaat de gemeente buurtgericht werken.

‘Wij bieden een kavelcomplex aan, marktpartijen krijgen de ruimte om het in te vullen.’ Dat geldt ook voor particulieren, verenigd in een groep van gelijkgestemden kunnen zij als opdrachtgevers hun eigen woningen en straat vormgeven. Om dergelijke initiatieven te stimuleren wil Van Dijk de contingentverdeling tussen de dorpen loslaten.’Dat is ouderwets, de markt moet reguleren. Ik vraag de raad om een programmakader vast te stellen om van daaruit flexibel toe te wijzen.’

Kwaliteitsfonds

Het Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) kan volgens Van Dijk ook worden ingezet voor bestaande woningen. Want met name de status van woningen aan de onderkant laat te wensen over. Met de oprichting van een kwaliteitsfonds, wil de wethouder verbetering mogelijk maken. ‘Een mix van leningen en subsidies: opknappen tegen kostprijs, plus subsidie en een gunstige betalingsregeling.’

Voorwaarde is wel dat de renovaties buurtgericht worden aangepakt. Huurders, particuliere eigenaren, en woningbouwcorporatie zullen met elkaar om tafel moeten om een gezamenlijk plan op te stellen. ‘We maken het heel aantrekkelijk, maar dan moet wel elke bewoner meedoen.’ Van Dijk verwijst naar renovatiebuurt De Vlecke in Gorredijk waar enkele particuliere eigenaren tussen de corporatiewoningen niet konden of wilden meedoen met het verbeteren van de gevels, waardoor het resultaat nu rommelig oogt. ‘Dat proberen we met het kwaliteitsfonds te voorkomen.’