Alleen met echt loslaten en veel minder regels kan burgerkracht groeien

losGemeenten die burgerkracht aan willen moedigen, kunnen niet verwachten dat burgers vervolgens precies doen wat er in de beleidsnota staat. Volgens bijzonder hoogleraar Samenlevingsopbouw, Justus Uitermark (35) moet zelforganisatie een zekere autonomie hebben en niet het  verlengstuk zijn van de overheid.

Met zijn visie sluit Uitermark aan bij de politieke uitgangspunten van Opsterlands Belang. Meer burgerkracht kan alleen bloeien als er minder wetten en regels zijn. ‘Je ziet nu hoe ze in Den Haag het paard achter wagen spannen,’zegt fractievoorzitter Sikke-Marinus. ‘Bij de overheveling van taken naar de gemeenten, komt er direct een dik pakket regels en bezuinigingen mee. Zo kun je gemeenten en mensen niet in hun eigen kracht zetten. Dan verstik je ze.’

Kracht sociale verbanden

De jonge hoogleraar Uitermark bekleedt de bijzondere leerstoel op de Erasmusuniversiteit Rotterdam en schreef hiervoor de oratie ‘Verlangen naar Wikitopia’. Ideeën over een zelforganiserende stad die met behulp van eigen netwerken, zoals ‘Wikipedia’, haar samenleving vormgeeft. ‘De kracht van onze sociale verbanden zal bepalen of onze kinderen worden opgevangen, of onze buurten veilig en leefbaar zijn en of onze ouderen kunnen rekenen op steunkousen. Zelforganisatie wordt van levensbelang en daarom kunnen we het maar beter nieuwsgierig zijn naar hoe het precies werkt,’ concludeert hij in zijn oratie.

Strakke regie
De ‘civil society’ moet volgens de overheid een alternatief worden voor de loslaten-1024x647huidige verzorgingsstaat. Alleen wil de overheid een strakke regie houden bij die zelforganisatie en dat is volgens Uitermark jammer. Overheden hebben volgens hem vaak verkeerde verwachtingen doordat nu vooral gekeken wordt waar zelforganisatie goed gaat. ‘Zelforganisatie werkt soms wel en soms niet. Waarom moet het ene buurthuis sluiten en maakt het andere met behulp van bewoners een doorstart? Burgers kun je niet standaardiseren, initiatieven ontstaan soms wel, soms niet.’

Niet gelijkwaardig
‘De overheid als partner’ is een populaire kreet om burgerparticipatie te promoten. Volgens de onderzoeker is dit geen goed uitgangspunt. ‘Je kunt niet zeggen dat de overheid een gelijkwaardige partner is voor burgers. De overheid heeft een enorm apparaat tot haar beschikking en burgers niet. Die relatie is per definitie in onbalans.’

Kerntaken overheid
Uitermark gelooft meer in politieke beslissingen en zelforganisatie buiten de staat en de markt om. ‘Burgers zijn tot veel in staat, maar je moet de realiteit niet mooier maken dan hij is. Focus je als gemeente op je kerntaken. En accepteer dat wanneer je zaken uit handen geeft, het niet altijd gaat zoals je wilt of zoals het in je beleidsplan staat. En soms gebeurt het gewoon niet.’ (bron Binnenlands Bestuur)

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.